Uyku ve Duyu Bütünleme

Duyu bütünleme, yaşamımızın önemli bir parçasıdır. Bu sürecin etkili ve doğru şekilde işlemesi; günlük işlevlerimizi ve uyku düzenimizi doğrudan etkiler. Araştırmacılar, uyku davranışları ve kalıpları ile vücudun duyusal uyaranları ya da duyusal bilgileri deneyimleme şekli arasında anlamlı bağlantılar olduğunu keşfetmiştir. Duyu bütünleme (SI) zorlukları yaşayan çocukların uykuya geçiş, uyuyabilme ve uyurken rahatlayabilme gibi konularda zorlanma olasılıkları yüksektir.

Uykuyu olumsuz yönde etkileyebilen duyu bütünleme problemlerinden bazıları şunlardır:

• Gün içinde alınan görsel, işitsel, dokunsal, vestibüler ve interoseptif uyaranların sinir sistemini aşırı yorması ve regülasyonu olumsuz etkilemesi

• Regülasyon problemleri nedeniyle uyku rutinini uygulamakta ve sürdürmekte zorlanma

• Duyusal hassasiyetler nedeniyle pijama veya nevresim dokusundan rahatsız olma

• İşitsel veya görsel hassasiyetler nedeniyle çevreden gelen ışık, ses gibi uyaranlara çabuk tepki verme

• Beden farkındalığı zayıf olan çocukların yatakta bedenini konumlandırmakta ve rahat edeceği pozisyonu bulmakta zorlanması

• Vestibüler hassasiyet nedeniyle sağdan sola dönerken kolayca uyanma ve uyarılmış sinir sistemi nedeniyle yeniden uykuya geçmekte zorlanma veya sürekli hareket etme arayışı olan çocuklarda rahatlayıp uykuya geçememe

• Vücuttan gelen acıkma, terleme, kalp atışı gibi interoseptif uyaranlar nedeniyle kolayca uyanma

• Praksi problemleri yaşayan bir çocuğun, yatağa geçmeye hazırlanırken uyku öncesi rutinini uygulamakta pratik sağlayamaması ve süreci yönetmekte zorlanması

Verimsiz bir uyku sadece çocuğu değil, tüm aileyi olumsuz etkiler. Uyku zorlukları kontrol edilemezse, yaşamın ilerleyen dönemlerinde olumsuz davranışlar, zayıf öz-düzenleme (self-regülasyon) becerileri ve depresyon gibi sorunlara yol açabilir (Vasak, Williamson, Garden ve Zwicker, 2015).

Ergoterapistler, çocuğunuzun duyusal profilini dikkate alarak uyku problemlerinin altında yatan sebepleri belirler ve terapi sürecinde buna yönelik stratejiler uygularlar. Uyku ortamını düzenlemek, beden farkındalığını artırmak ve bireyin ihtiyaçlarına uygun uyku rutinleri geliştirmek gibi yöntemlerle uyku kalitesini iyileştirmeyi hedeflerler.